Wat mag ik wel of niet eten?
Een gezond en gevarieerd dieet is zeker aan te raden, niet alleen tijdens maar ook buiten de zwangerschap. Er zijn ook een aantal specifieke aandachtspunten om rekening mee te houden als je zwanger bent.
Algemene hygiëne
Was regelmatig jouw handen, zeker voor en na toiletbezoek of voor het bereiden van een maaltijd. Tijdens het koken kan je best rauw en bereid voedsel gescheiden houden. Probeer zoveel mogelijk verse producten te gebruiken en eet zeker geen producten waarvan de houdbaarheidsdatum is verstreken.
Groenten en fruit moet je goed wassen of schillen. Ingevroren vis of vlees kan je best in de koelkast laten ontdooien en zo kort mogelijk voor de bereiding uit de koelkast halen. Zorg dat jouw vlees en vis volledig gaar is.
Hand- en theedoeken moet je regelmatig verversen. De vaatdoek vervang je best elke dag.
Listeria
Listeria is een darmbacterie die tijdens de zwangerschap koorts, misselijkheid, diarree en buikpijn kan veroorzaken. Zwangere vrouwen zijn gevoeliger voor listeria dan niet-zwangere vrouwen. Bovendien kan de bacterie ook gevaar opleveren voor de foetus.
Je kan een infectie voorkomen door je voedsel te koken of te verhitten. De bacterie zit vooral in rauwe dierlijke produkten, zoals vlees en vis. Vooral gerookte vis die de houdbaarheidsdatum nadert vormt een risico.
Verse vis of gekookte of gebakken vis kan je dus gewoon eten. Charcuterie is bewerkt en dus vrij van listeria. Vermijd rauwe melk en producten uit rauwe melk, zoals zachte kazen als mozzarella, brie of camembert. Als een kaas gemaakt is van rauwe melk, moet je die informatie terugvinden op het etiket.
Leverproducten
In leverproducten zit veel vitamine A. Te veel vitamine A verhoogt de kans op aangeboren afwijkingen.
Je krijgt niet te veel vitamine A binnen als je lever en leverproducten vermijdt. Een enkele keer leversmeerworst of leverpaté kan wel. Neem dan niet meer dan één boterham met dit beleg op een dag.
Toxoplasmose
Toxoplasmose is een parasiet die je kan oplopen door het eten van rauwe dierlijke producten of ongewassen groenten en fruit, of bij het verschonen van de kattenbak.
Voor de meeste mensen is toxoplasmose onschuldig. Sommige mensen vertonen helemaal geen klachten na infectie. Anderen hebben vage klachten als moeheid, lusteloosheid, opgezwollen klieren, lichte koorts of huiduitslag.
Als je al toxoplasmose hebt gehad, ben je er daarna immuun voor en kan een besmetting geen kwaad. Maar als je tijdens de zwangerschap voor de eerste keer besmet raakt, kan dat grote gevolgen hebben. De parasiet kan immers overgedragen worden op de foetus en kan ernstige afwijkingen veroorzaken.
Daarom wordt aan het begin van de zwangerschap een bloedname verricht, om te zien of je al eens in contact bent geweest met toxoplasmose. Als dat niet het geval is, moet je strikte voorzorgsmaatregelen nemen.
Toxoplasmosebesmetting kan je voorkomen door uw voedsel goed te verhitten en te garen. Gerechten met rauwe eieren kan je best vermijden. Was jehanden voor het eten en laat de kattenbak door iemand anders schoonmaken, of draag handschoenen als je het zelf doet.
Cafeïne
Cafeïne is een stof die van nature voorkomt in koffie en in kleinere hoeveelheden in thee. Ook energiedrankjes, cola, ijsthee, chocolade en chocolademelk bevatten cafeïne. Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, krijgen het advies geen cafeïnerijke producten te nemen, of het gebruik ervan sterk te beperken tot minder dan 200 milligram cafeïne per dag. Dat staat gelijk aan maximaal twee kopjes koffie per dag of zes kopjes thee.
Alcohol
Het gebruik van alcoholische dranken tijdens de zwangerschap is af te raden. Het is ook niet bekend vanaf welke hoeveelheid er schade kan optreden bij de foetus. Algemeen geldt: hoe meer je drinkt, hoe groter de risico’s voor de zwangerschap.
Zwaar alcoholgebruik kan het foetaal alcoholsyndroom veroorzaken. Dit wordt gekenmerkt door lichamelijke en mentale afwijkingen, zoals kleine hersenen, afwijkingen in het gelaat, het hart en de nieren, groeiachterstand en een lagere intelligentie.
Kunstmatige zoetstoffen
Aspartaam zit onder meer in light frisdrank, light yoghurt, suikervrije snoep, zoetjes en suikervrije medicijnen. Uit onderzoek is gebleken dat u elke dag veilig 40 mg per kg lichaamsgewicht kunt innemen. Dat komt overeen met zo’n 2,5 liter light frisdrank per dag.
Toch drink je tijdens de zwangerschap best niet meer dan een halve liter light frisdrank per dag. Beter is het om gewoon water te drinken.
Gefrituurde producten
Recent onderzoek wijst op het mogelijke gevaar van gefrituurd voedsel. Als een zwangere vrouw gefrituurde producten eet, zouden er schadelijke stoffen tot bij de foetus kunnen komen die later resulteren in een hoger risico op leukemie, vooral bij jongens.
Voor gefrituurde producten volledig uit het dieet moeten worden geschrapt, is extra onderzoek en wetenschappelijk bewijs nodig. Toch wordt alvast aangeraden gefrituurd voedsel tot een minimum te beperken.
Meer info over voeding tijdens de zwangerschap: